Marie de Brimeu: de botaniste van Brabant
Marie de Brimeu afgebeeld op een prent van Jacques de Bie, circa 1615 (bron: RKDimages)
Natuurmuseum Brabant wordt gesteund door vele Vrienden en donateurs. Voor de hoogste categorie gevers is er De Brimeu-kring. Voor ons als museum is het vanzelfsprekend om deze kring te vernoemen naar Marie de Brimeu. Maar wie was deze Brabantse botaniste?
Marie de Brimeu was allesbehalve een doorsnee adellijke dame. Ze was een nieuwsgierige tuinier en een pionier in de vroegmoderne plantkunde. Geboren in Megen rond 1550 in een adellijke familie, erfde ze het graafschap Megen en kreeg later door huwelijk de titel prinses van Chimay. In de roerige Tachtigjarige Oorlog leefde ze afwisselend in de Zuidelijke als in de Noordelijke Nederlanden, waar ze zich staande hield als onafhankelijke en invloedrijke vrouw.
Plantengeslacht Brimeura
Wat Marie echt bijzonder maakt, is haar liefde voor planten en tuinen. Ze legde overal waar ze woonde tuinen aan en kweekte exotische bloemen zoals tulpen. Ook onderhield ze vriendschappen en wisselde ze planten en ideeën uit met vooraanstaande botanici van haar tijd. Zo correspondeerde ze al met de bekende plantkundige Carolus Clusius toen ze net 20 jaar (!) oud was. Ook onderhield ze contact met internationale botanici in Spanje en Oostenrijk. Ze is een goed voorbeeld van jong geleerd is oud gedaan.
Marie gebruikte haar status actief om botanici te stimuleren. Dankzij haar netwerk en inzet werd Clusius prefect (directeur) van Hortus botanicus Leiden. Onder zijn leiding groeide deze plek uit tot een van de belangrijkste plantencollecties van Europa. Haar correspondentie met Clusius biedt nu waardevolle inkijkjes in het vroege wetenschappelijke denken over planten.
Hoewel de naam van Marie de Brimeu bij veel mensen is weggezakt, leeft haar naam voort in het plantenrijk. Het plantengeslacht Brimeura is naar haar vernoemd. Een bekende soort is de Brimeura amethystina, ook bekend als de amethisthyacint. Dit bloeiende bolgewas uit de aspergefamilie (Asparagaceae) is een kleine, vaste plant die ongeveer 20 cm hoog wordt. De plant heeft smalle, grasachtige bladeren en klokvormige bloemen in tinten van lichtblauw, donkerblauw of violet, die in het voorjaar bloeien. Deze wordt vandaag de dag nog vaak geplant in voorjaarstuinen.
Illustratie van de plant Brimeura amethystina, uit het boek “The Botanical register consisting of coloured figures of...” (bron: Biodiversity Heritage Lab)
Vriendenkring De Brimeu van Natuurmuseum Brabant
Het is terecht dat de hoogste Vriendenkring van Natuurmuseum Brabant naar de Brabantse botanica Marie de Brimeu is vernoemd. Marie stond bekend om haar levenslange liefde voor de natuur en het verspreiden van plantenkennis in Brabant en daarbuiten. De naam De Brimeu-kring is daarmee niet alleen een eerbetoon, maar ook een duidelijke belofte van onze missie: nieuwsgierigheid stimuleren, natuur verbinden en kennis toegankelijk maken voor iedereen.
Stap in de voetsporen van Marie de Brimeu en laat zoveel mogelijk mensen de schoonheid van de natuur ontdekken. Word Vriend van Natuurmuseum Brabant, kijk voor meer informatie op natuurmuseumbrabant.nl/steun.
