Margay
Foto: Geigy
Wetenschappelijke naam: Leopardus wiedii
Ook bekend als: boomkat
We kennen allemaal van tekenfilms het scenario waarbij de brandweer, of een superheld, een huiskat moet redden die vastzit op een hoge tak in een boom, omdat hij wel omhoog kon, maar niet meer omlaag durft. Dat kleinere leden van de familie katachtigen Felidae, de katachtigen, behendig kunnen klimmen is algemeen bekend. Zelfs een aantal grote kattensoorten, zoals luipaarden, kunnen goed hun weg vinden in een boom, máár de klimkampioen onder de katten is de margay, ook wel de boomkat genoemd.
Margays zijn kleine katachtigen die voor komen in Midden- en Zuid-Amerika. Ze hebben een vrij ronde kop met grote ogen en een prachtige lichtbruine en zwarte, gestippelde en gestreepte vacht. Ze zijn bij voorkeur nachtdieren en wonen in dichtbegroeide oerbossen en regenwouden. Margays leven bijna geheel in de boomtoppen, waar ze jagen op kleine dieren zoals aapjes, boomratten, kikkers, hagedissen en vogels. In de jacht op mantelaapjes imiteren margays het geluid van het aapjesjong om de volwassen dieren te lokken. De margay is het enige roofdier van Midden- en Zuid-Amerika waarbij deze zogenaamde ‘akoestische mimicry’ is waargenomen. Een goed moment om jou beste aapimpressie te laten horen! Maakt niet uit waar je bent ;)
Foto: Brian Gatwicke
Kun jij klimmen als een kat?
De klimvaardigheden waarmee de margays zich onderscheiden van andere katachtigen, zoals jaguars en ocelotten, worden weerspiegeld in hun lichaamsbouw. Ondanks een lichaamslengte van 50-80 cm, plus een staart van 35-50 cm, zijn ze licht van gewicht: tussen de 2,5 en 4 kilo. Door het lichte gewicht klimmen ze vlot en soepel in bomen. Ook hebben margays bijzondere enkelgewrichten die 180 graden kunnen draaien, de voet van een mens kan maar rond de 80 graden draaien! Dat betekent dat margays net zo goed met hun voor- als achterpoten takken vast kunnen pakken. Hun tenen kunnen ze heel wijd spreiden wat ze een goede grip geeft. Een margay kan zich zelfs ondersteboven via een tak verplaatsen, hangend aan alle vier zijn poten! De lange staart helpt met balans bij het springen: op prooi en van boomtop naar boomtop. Onze huiskatten gebruiken hun lange staart ook voor balans.
Mispoes?
Margays zijn solitaire beesten: ze zoeken gezelschap alleen op in de paartijd. Als een vrouwelijke margay drachtig is, maakt ze een nest in een holle boom en baart tussen maart en juni meestal één jong. Een margay wordt volwassen tussen de 12 en 18 maanden en kan 20 jaar oud worden.
De margay is in het verleden bijna uitgeroeid door de jacht. Tegenwoordig is hij daartegen beschermd, maar nog steeds kwetsbaar. De grootse dreiging voor zijn voortbestaan is de grootschalige ontbossing in zijn woongebied, want hij heeft oerbossen nodig om te overleven.
In het museum is de margay te bezichtigen in de tentoonstelling Mispoezen en Pechvogels op de eerste verdieping. Alvast een voorproefje? Bekijk de afbeelding maar eens. Dat is een apart opgezette margay hè?