Dier van de maand
Elke maand kiest directeur Fiona Zachariasse of één van onze conservatoren een dier van de maand uit de uitgebreide, diverse collectie om in het zonnetje te zetten. Dat kan om allerlei redenen zijn: omdat ze wel eens wat extra aandacht verdienen, omdat ze een mooi verhaal hebben, of er grappig/lelijk/verrassend uitzien.
Deze maand: de tuimelaar. 'S werelds meest bekende dolfijnsoort.
De tuimelaar
Wetenschappelijke naam: Tursiops truncatus
In de zomer is een dagje aan zee héérlijk. Wist je dat als je een teentje in de Noordzee doopt, je de woonomgeving betreedt van een van ‘s werelds meest iconische zeedieren – de tuimelaar?
Tuimelaars horen bij de familie van de dolfijnen, wanneer iemand zegt “ik heb een dolfijn gezien” is het vaak de tuimelaar. Dolfijn is namelijk de familienaam en niet de soort naam. Het zijn robuuste, licht grijze, gestroomlijnde zoogdieren die behoren tot het water en hebben een makkelijk herkenbare snuit. Hun Engelse naam is dan ook ‘Bottlenose dolphin (‘Flessnuit dolfijn’). Door de vele rollen in films en tv-series is het de meest bekende dolfijnsoort. In het wild komen ze voor in zeeën over de hele wereld, met uitzondering van de poolgebieden.
Foto: Asa K
Dolfijnen met namen
In Noordelijke wateren (maar dus niet de Noordpool, brrr) zijn tuimelaars vanwege de kou robuuster van lichaamsbouw dan hun tropische soortgenoten. De hersens van de tuimelaar zijn groter dan die van de mens en diverse studies hebben bewezen dat dolfijnen zeer intelligent zijn. Het zijn sociale dieren die samen leven in grote familiegroepen, gemiddeld rond de 20 dieren. Ze communiceren met complexe series van klikgeluiden. Elke dolfijn heeft een eigen persoonlijke fluittoon die gebruikt wordt om hem of haar te identificeren in de groep en naar andere dolfijnen toe. Waar wij een naam hebben, hebben dolfijnen een eigen fluittoon.
Wakker en slapen TEGELIJK?
Zoals alle zoogdieren uit de pelagische zone (zone in zeeën en oceanen die bestaat uit open water), moeten tuimelaars naar de oppervlakte komen om adem te halen. Denk eraan: vissen zijn geen zoogdieren, voor hen geldt dit dus niet. Dat geldt ook als ze slapen, anders verdrinken ze. De zogenaamde unihemisferische slaap is daar de oplossing voor: wanneer een tuimelaar rust doet die dat met maar één hersenhelft per keer. Terwijl de ene hersenhelft slaapt, zorgt de andere helft ervoor dat hij blijft zwemmen en naar boven komt om te ademen. Hij slaapt dus letterlijk met een oog open!
Het dieet van de tuimelaar bestaat uit paling, inktvissen, garnalen en vis. Tuimelaars kauwen hun eten niet, maar slikken het heel in. Ze zijn geduchte visjagers en werken vaak samen bij het opjagen van groepen vissen zodat de hele familie er profijt van heeft. Daarbij maken ze ook gebruik van echolocatie om hun prooi te volgen en vangen.
Tuimelaars worden volwassen tussen de 5 en 8 jaar oud (vrouwtjes iets jonger dan mannetjes). Vrouwtjes krijgen eens in de drie tot zes jaar een jong, na een zwangerschap van een jaar. Het jong blijft bijna 2 jaar zogen bij de moeder.
Foto: David Mark